NASZE ZAKOPANE, Bianka Rolando; ZAKOPANE ARTYSTEK, Natalia Budzyńska

UMIAR I NADMIAR

Właśnie ukazała się dwie książki poświęcone zakopiańskiemu życiu artystycznemu i sztuce tu tworzonej, Bianki Rolando Nasze Zakopane i Natalii Budzyńskiej Zakopane artystek. O czasach, kiedy w Zakopanem od kultury kipiało, o czasach, gdy miasto to przyciągało artystów i wszelkiego rodzaju oryginałów. Wydaje się, że wtedy miasto żyło sztuką i artystycznymi wyczynami. A może tylko tak nam się wydaje, bo czasy przeszłe zawsze jawią nam się jako piękniejsze, bujniejsze i ciekawsze?

Książka Bianki Rolando nie jest opracowaniem naukowym ani krytycznym, to książka pisana od siebie, od serca, od fascynacji. Autorka wybrała artystów, o których pisze, subiektywnie, a nie kanonicznie, punktem wyjścia dość szerokich rozważań czyniąc jedno dzieło. Jej wybory są nieoczywiste, ponieważ obok artystów bardzo zakopiańskich i dobrze znanych, jak Stryjeńska, Hasior czy Kenar, mamy wizjonerkę tkaniny Marię Bujakową, zapomnianą i niedocenioną Urszulę Kołaczkowską, również zajmującą się tkaniną, czy Annę Górską, architektkę (zaprojektowała m. in. schroniska na Ornaku i w Pięciu Stawach, dom towarowy „Granit”), dizajnerkę i artystkę, a także Zofię Rydet, tę niestrudzoną i przenikliwą dokumentatorkę zwykłego życia. Jest o genialnym Andrzeju Wróblewskim, który zaledwie mignął w Zakopanem, i o jego matce Krystynie, graficzce tworzącej niezwykłe drzeworyty. Teksty są niedługie, lecz bardzo esencjonalne, łączą w sobie wiedzę, oryginalne spojrzenie i głęboką refleksję. Są doskonałym punktem wyjścia do dalszych poszukiwań, zapatrzeń i lektur. Gorąco polecam.

Znam to uczucie, gdy przed pisaniem książki przegląda się kolejne książki, czasopisma, listy, archiwa, natrafia na zaskakujące informacje, soczyste szczegóły, wszystko jest ciekawe, wszystkim chciałoby się podzielić z czytelnikami. W pewnym momencie trzeba jednak zakończyć ten etap, dokonać selekcji materiału, zastanowić, które fakty są ważne czy atrakcyjne, przemyśleć, co i jak chce się opowiedzieć, o kim napisać. Natalia Budzyńska chciała napisać wszystko o wszystkich, więc jak dla mnie trochę tego za dużo, j może warto by było wybrać kilka mniej znanych, zapomnianych – bo jakiż sens pisać np. o Helenie Modrzejewskiej czy Zofii Stryjeńskiej, skoro są ich biografie? Ale i tak wspaniale, że wreszcie przywracana jest pamięć o kobietach, które tworzyły zakopiańską kulturę.

PS. Fb zbanował nas za okładkę Zakopanego artystek. Trzeba było przyciąć. Kto za nimi trafi…